Tình huống:
Bố mẹ tôi có 01 thửa đất tại phường Phương Liên, quận Đống Đa, thành phố Hà Nội đã quản lý, sử dụng từ năm 1956 đến nay, nhưng hiện nay thửa đất này chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất. Về giấy tờ thì bố mẹ tôi chỉ còn giữ Giấy chứng nhận quyền sử dụng ruộng đất của UBHC thành phố Hà Nội cấp năm 1956 đối với thửa đất này. Bố tôi đã mất năm 2017 và không để lại di chúc. Vậy, tôi nhờ Luật sư tư vấn cho tôi về trình tự, thủ tục xin cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất đối với thửa đất này.
Tôi xin cảm ơn!
Trả lời:
Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi về Công ty Luật, đối với yêu cầu tư vấn của bạn, chúng tôi đưa ra quan điểm tư vấn như sau:
Theo như thông tin, tài liệu bạn cung cấp thì thửa đất này đã được UBHC thành phố Hà Nội cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng ruộng đất năm 1956. Như vậy, căn cứ điểm b khoản 1 Điều 100 Luật đất đai 2013 thì thửa đất này đủ điều kiện được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.
Căn cứ khoản 1 Điều 168 Luật đất đai 2013 quy định: “1. Người sử dụng đất được thực hiện các quyền chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, tặng cho, thế chấp, góp vốn quyền sử dụng đất khi có Giấy chứng nhận. Đối với trường hợp chuyển đổi quyền sử dụng đất nông nghiệp thì người sử dụng đất được thực hiện quyền sau khi có quyết định giao đất, cho thuê đất; trường hợp nhận thừa kế quyền sử dụng đất thì người sử dụng đất được thực hiện quyền khi có Giấy chứng nhận hoặc đủ điều kiện để cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất”.
Căn cứ điểm c khoản 1 Điều 99 Luật Đất đai 2013 quy định về việc Nhà nước cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho những trường hợp sau đây, trong đó có trường hợp: c) Người được chuyển đổi, nhận chuyển nhượng, được thừa kế, nhận tặng cho quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất; người nhận quyền sử dụng đất khi xử lý hợp đồng thế chấp bằng quyền sử dụng đất để thu hồi nợ”.
Căn cứ Điều 57 Luật công chứng 2014 quy định về công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản như sau:
“1. Những người thừa kế theo pháp luật hoặc theo di chúc mà trong di chúc không xác định rõ phần di sản được hưởng của từng người thì có quyền yêu cầu công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản.
Trong văn bản thỏa thuận phân chia di sản, người được hưởng di sản có thể tặng cho toàn bộ hoặc một phần di sản mà mình được hưởng cho người thừa kế khác.
2. Trường hợp di sản là quyền sử dụng đất hoặc tài sản pháp luật quy định phải đăng ký quyền sở hữu thì trong hồ sơ yêu cầu công chứng phải có giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản của người để lại di sản đó.
Trường hợp thừa kế theo pháp luật, thì trong hồ sơ yêu cầu công chứng phải có giấy tờ chứng minh quan hệ giữa người để lại di sản và người được hưởng di sản theo quy định của pháp luật về thừa kế. Trường hợp thừa kế theo di chúc, trong hồ sơ yêu cầu công chứng phải có bản sao di chúc.
3. Công chứng viên phải kiểm tra để xác định người để lại di sản đúng là người có quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản và những người yêu cầu công chứng đúng là người được hưởng di sản; nếu thấy chưa rõ hoặc có căn cứ cho rằng việc để lại di sản và hưởng di sản là không đúng pháp luật thì từ chối yêu cầu công chứng hoặc theo đề nghị của người yêu cầu công chứng, công chứng viên tiến hành xác minh hoặc yêu cầu giám định.
Tổ chức hành nghề công chứng có trách nhiệm niêm yết việc thụ lý công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản trước khi thực hiện việc công chứng.
4. Văn bản thỏa thuận phân chia di sản đã được công chứng là một trong các căn cứ để cơ quan nhà nước có thẩm quyền đăng ký việc chuyển quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản cho người được hưởng di sản”.
Trong khi đó, theo thông tin, tài liệu bạn cung cấp thì bố bạn chết không để lại di chúc. Như vậy, căn cứ các quy định trên thì các hàng thừa kế theo pháp luật của bố bạn được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất đối với phần di sản do bố bạn để lại (½ giá trị quyền sử dụng đất đối với Thửa đất). Tuy nhiên, để có căn cứ cho cơ quan Nhà nước có thẩm quyền (UBND quận Đống Đa) thực hiện đăng ký việc chuyển quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất đối với ½ giá trị quyền sử dụng đất đối với thửa đất cho các hàng thừa kế theo pháp luật của bố bạn thì các hàng thừa kế theo pháp luật cần thực hiện thủ tục thỏa thuận phân chia di sản tại Tổ chức hành nghề công chứng theo quy định tại Điều 57 Luật công chứng 2014, sau khi Văn bản thỏa thuận phân chia di sản đã được công chứng thì mẹ bạn, bạn và các đồng thừa kế khác có thể thực hiện thủ tục xin cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo quy định pháp luật.
Trình tự, thủ tục xin cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất như sau:
1. Về hồ sơ:
Căn cứ quy định tại khoản 1 Điều 8, điểm a khoản 2 Điều 12 Thông tư số 24/2014/TT-BTNMT ngày 19/5/2014 của Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định về hồ sơ địa chính (được sửa đổi bởi khoản 19 Điều 7 Thông tư 33/2017/TT-BTNMT) thì hồ sơ đăng ký quyền sử dụng đất trong trường hợp của gia đình bạn bao gồm:
– Đơn đăng ký, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo Mẫu số 04a/ĐK (theo mẫu 04a/ĐK ban hành kèm theo Thông tư 24/2014/TT-BTNMT, sửa đổi bởi Thông tư 33/2017/TT-BTNMT);
– Giấy chứng nhận quyền sử dụng ruộng đất của UBHC thành phố Hà Nội cấp năm 1956;
– Văn bản thỏa thuận phân chia di sản và cử người đại diện đứng tên trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (được công chứng theo quy định của pháp luật);
– Giấy tờ chứng minh việc miễn, giảm nghĩa vụ tài chính (nếu có) theo quy định;
– Tờ khai thuế sử dụng đất phi nông nghiệp (theo Mẫu số 01/TK-SDĐPNN);
– Tờ khai thuế thu nhập cá nhân (theo Mẫu số 03/BĐS-TNCN);
– Tờ khai lệ phí trước bạ (theo mẫu số 01).
Lưu ý: Căn cứ khoản 2 Điều 11 Thông tư 24/2014/TT-BTNMT, sửa đổi bởi Thông tư 33/2017/TT-BTNMT thì khi nộp các giấy tờ về quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất thì người nộp hồ sơ có thể lựa chọn một trong các hình thức sau:
– Nộp bản sao giấy tờ đã có công chứng hoặc chứng thực;
– Nộp bản sao giấy tờ và xuất trình bản chính để cán bộ tiếp nhận hồ sơ kiểm tra đối chiếu và xác nhận vào bản sao;
– Nộp bản chính giấy tờ.
2. Về trình tự, thủ tục đăng ký:
Căn cứ Điều 70 Nghị định 43/2014/NĐ-CP quy định thì trình tự, thủ tục đăng ký đất đai, tài sản gắn liền với đất, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với trường hợp của gia đình bạn như sau:
Bước 1: Nộp hồ sơ
Nộp 01 bộ hồ sơ nêu trên tại UBND phường Phương Liên, quận Đống Đa, thành phố Hà Nội hoặc Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai Hà Nội quận Đống Đa.
Bước 2: Tiếp nhận và kiểm tra hồ sơ
– UBND phường Phương Liên niêm yết công khai kết quả kiểm tra hồ sơ, xác nhận hiện trạng, tình trạng tranh chấp, nguồn gốc và thời điểm sử dụng đất tại trụ sở Ủy ban nhân dân cấp xã và khu dân cư nơi có đất, tài sản gắn liền với đất trong thời hạn 15 ngày; xem xét giải quyết các ý kiến phản ánh về nội dung công khai và gửi hồ sơ đến Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai Hà Nội quận Đống Đa.
– Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai Hà Nội quận Đống Đa gửi số liệu địa chính đến cơ quan thuế (Chi cục Thuế quận Đống Đa)để xác định nghĩa vụ tài chính.
– Trong thời hạn không quá 05 ngày kể từ ngày nhận được thông tin địa chính do Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai Hà Nội quận Đống Đa chuyển đến thì cơ quan thuế (Chi cục Thuế quận Đống Đa) thông báo nghĩa vụ tài chính cho người sử dụng đất.
– Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai Hà Nội quận Đống Đa chuẩn bị hồ sơ để Phòng Tài nguyên và Môi trường quận Đống Đa trình ký cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất; cập nhật bổ sung việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất vào hồ sơ địa chính, cơ sở dữ liệu đất đai.
– Phòng Tài nguyên và Môi trường quận Đống Đa kiểm tra hồ sơ và trình UBND quận Đống Đa cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất;
Bước 3: Trả kết quả.
– Đối với trường hợp nộp hồ sơ tại Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai Hà Nội quận Đống Đa thì Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai Hà Nội quận Đống Đa trao Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho người được cấp
– Đối với trường hợp nộp hồ sơ tại UBND phường Phương Liên thì Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai Hà Nội quận Đống Đa gửi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho UBND phường Phương Liên để trao cho người được cấp.
Lưu ý: Thời gian thực hiện giải quyết: Căn cứ quy định tại điểm khoản 2 Điều 61 Nghị định 43/2014/NĐ-CP, sửa đổi bởi Nghị định 01/2017/NĐ-CP thì thời gian thực hiện thủ đăng ký đất đai, tài sản gắn liền với đất, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất là không quá 30 ngày.
Trên đây là giải đáp của Luật sư liên quan đến câu hỏi của bạn. Nếu có thắc mắc gì, bạn có thể liên hệ với chúng tôi để được giải đáp.
Trân trọng!
