Tình huống:
Chào Luật sư, Công ty tôi (gọi tắt là Công ty X) có ký kết Hợp đồng lao động không xác định thời hạn với nhân viên A từ năm 2019 với mức lương là 8 triệu đồng, đến tháng 12/2021 nhân viên A đã ký thêm Hợp đồng lao động với Công ty B với mức lương là 10 triệu đồng, vậy nhân viên A có quyền ký nhiều Hợp đồng lao động cùng lúc như vậy hay không và việc đóng bảo hiểm cho nhân viên A được xử lý như thế nào thưa Luật sư?
Trả lời:
Liên quan đến câu hỏi của bạn, chúng tôi có tư vấn như sau:
Về quyền đồng thời ký Hợp đồng lao động ở nhiều doanh nghiệp khác nhau của nhân viên A.
Căn cứ Khoản 1 Điều 10 Bộ luật lao động năm 2019 quy định quyền làm việc của người lao động như sau: “Được tự do lựa chọn việc làm, làm việc cho bất kỳ người sử dụng lao động nào và ở bất kỳ nơi nào mà pháp luật không cấm”.
Căn cứ Khoản 1 Điều 19 Bộ luật lao động năm 2019 quy định về việc giao kết nhiều Hợp đồng lao động:
“1. Người lao động có thể giao kết nhiều hợp đồng lao động với nhiều người sử dụng lao động nhưng phải bảo đảm thực hiện đầy đủ các nội dung đã giao kết.”
Như vậy, một người lao động có thể đồng thời ký kết nhiều Hợp đồng lao động với nhiều người sử dụng lao động nhưng phải đảm bảo thực hiện các công việc, các nội dung theo các Hợp đồng lao động ký kết. Do đó, nhân viên A hiện đang làm việc tại Công ty X có thể ký Hợp đồng lao động với doanh nghiệp khác. Khi ký kết Hợp đồng lao động với doanh nghiệp khác thì Hợp đồng lao động mà nhân viên A ký với Công ty Xvẫn được tiếp tục.
Về trách nhiệm đóng bảo hiểm cho người lao động tham gia nhiều Hợp đồng lao động
Căn cứ Khoản 2 Điều Điều 19 Bộ luật lao động năm 2019 quy định về việc giao kết nhiều Hợp đồng lao động:
“2. Người lao động đồng thời giao kết nhiều hợp đồng lao động với nhiều người sử dụng lao động thì việc tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp được thực hiện theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp và an toàn, vệ sinh lao động.”.
Theo quy định nêu trên thì việc đóng bảo hiểm cho người lao động được thực hiện như sau:
2.1. Đối với bảo hiểm xã hội
Căn cứ Khoản 4 Điều 85 Luật bảo hiểm xã hội năm 2014:
“Người lao động quy định tại điểm a và điểm b khoản 1 Điều 2 của Luật này mà giao kết hợp đồng lao động với nhiều người sử dụng lao động thì chỉ đóng bảo hiểm xã hội theo quy định tại khoản 1 Điều này đối với hợp đồng lao động giao kết đầu tiên.”
Như vậy, người sử dụng lao động và người lao động của Hợp đồng giao kết đầu tiên có trách nhiệm đóng bảo hiểm xã hội.
2.2. Đối với bảo hiểm thất nghiệp
Căn cứ Khoản 1 Điều 43 Luật việc làm năm 2013 quy định về đối tượng bắt buộc tham gia bảo hiểm thất nghiệp:
“Trong trường hợp người lao động giao kết và đang thực hiện nhiều hợp đồng lao động quy định tại khoản này thì người lao động và người sử dụng lao động của hợp đồng lao động giao kết đầu tiên có trách nhiệm tham gia bảo hiểm thất nghiệp.”.
Như vậy, người sử dụng lao động và người lao động của Hợp đồng giao kết đầu tiên có trách nhiệm đóng bảo hiểm thất nghiệp.
2.3. Đối với bảo hiểm y tế
Căn cứ Khoản 2 Điều 13 Luật bảo hiểm y tế năm 2008 sửa đổi năm 2014 quy định về mức đóng và trách nhiệm đóng bảo hiểm y tế:
“Trường hợp đối tượng quy định tại khoản 1 Điều 12 của Luật này có thêm một hoặc nhiều hợp đồng lao động không xác định thời hạn hoặc có thời hạn từ đủ 3 tháng trở lên thì đóng bảo hiểm y tế theo hợp đồng lao động có mức tiền lương, tiền công cao nhất.”.
Như vậy, người sử dụng lao động và người lao động của Hợp đồng lao động có mức tiền lương, tiền công cao nhất có trách nhiệm đóng bảo hiểm y tế.
2.4. Đối với bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp
Căn cứ Khoản 2 Điều 43 Luật an toàn vệ sinh lao động năm 2015:
“2. Trường hợp người lao động giao kết hợp đồng lao động với nhiều người sử dụng lao động thì người sử dụng lao động phải đóng bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp theo từng hợp đồng lao động đã giao kết nếu người lao động thuộc đối tượng phải tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc. Khi bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp thì người lao động được giải quyết chế độ bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp theo nguyên tắc đóng, hưởng do Chính phủ quy định.”.
Căn cứ Khoản 1.4 Điều 21 Quyết định 595/QĐ-BHXH:
“1.4. Trường hợp người lao động giao kết HĐLĐ với nhiều người sử dụng lao động thì người sử dụng lao động phải đóng BHTNLĐ, BNN theo từng HĐLĐ đã giao kết nếu người lao động thuộc đối tượng phải tham gia BHXH bắt buộc.”.
Như vậy, người lao động và người sử dụng lao động sẽ phải đóng bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp theo từng Hợp đồng lao động đã giao kết.
Đồng thời, căn cứ Điều 42 Quyết định 595/QĐ-BHXH:
“1. Người lao động đồng thời có từ 02 HĐLĐ trở lên với nhiều đơn vị khác nhau thì đóng BHXH, BHTN theo HĐLĐ giao kết đầu tiên, đóng BHYT theo HĐLĐ có mức tiền lương cao nhất, đóng BHTNLĐ, BNN theo từng HĐLĐ.”.
Tóm lại, nhân viên A là người đồng thời có Hợp đồng lao động với Công ty X và Công ty B thì việc đóng bảo hiểm cho nhân viên A sẽ thực hiện như sau:
– Đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp theo Hợp đồng lao động với Công ty X– là Công ty ký Hợp đồng lao động với nhân viên A đầu tiên;
– Đóng bảo hiểm y tế theo Hợp đồng lao động với Công ty B;
– Đóng bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp theo từng Hợp đồng lao động.
Xử lý đối với khoản tiền mà lẽ ra Công ty X phải đóng bảo hiểm y tế cho người lao động.
Như đã phân tích ở trên thì khoản tiền bảo hiểm y tế sẽ được đóng theo Hợp đồng lao động có mức lương cao hơn. Do đó, do mức lương của nhân viên A tại Công ty X thấp hơn mức lương tại Công ty B nên Công ty B sẽ chịu trách nhiệm đóng khoản tiền bảo hiểm y tế cho nhân viên A, Công ty X không phải đóng khoản bảo hiểm y tế cho nhân viên A tại cơ quan bảo hiểm.
Căn cứ Khoản 3 Điều 68 Bộ luật lao động năm 2019 thì Công ty X khi trả lương cho nhân viên A sẽ chi trả thêm một khoản tiền tương đương với mức Công ty X phải đóng bảo hiểm y tế cho nhân viên A theo quy định pháp luật (mức đóng là 3% theo quy định tại Điều 18 Quyết định 595/QĐ-BHXH).
Kết luận, khi nhân viên A đã ký kết Hợp đồng lao động với Công ty X nhưng lại tiếp tục ký kết Hợp đồng lao động với Công ty B thì Hợp đồng lao động với Công ty X vẫn có hiệu lực và ràng buộc quyền và nghĩa vụ của các bên. Công ty X là Công ty ký Hợp đồng lao động đầu tiên nên có trách nhiệm đóng các khoản bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp cho người lao động. Về khoản tiền đóng bảo hiểm y tế cho người lao động do Công ty B đóng, Công ty X không đóng khoản tiền bảo hiểm y tế cho cơ quan bảo hiểm mà sẽ trả cho nhân viên A đồng thời cùng với khoản tiền lương.
