Tình huống:
Ông bà tôi đều mất trước năm 1988, thời điểm ông bà tôi còn sống sinh được 09 người con và tạo lập được được khối tài sản chung là 01 mảnh đất có diện tích là 360m2 tại phường A, quận B, thành phố C, bố mẹ đẻ của ông bà tôi (cụ cố của tôi) cũng đã chết trước ông bà tôi và ông bà tôi không có bố nuôi, mẹ nuôi, con nuôi, con ngoài giá thú. Vào năm 2017, 09 người con của ông bà tôi đã lập Biên bản thỏa thuận về việc phân chia mảnh đất tại phường A, quận B, thành phố C và trên thực tế 09 người con đã xây dựng tường ngăn cách từng thửa đất đã được chia này. Tuy nhiên, đến nay có 02 người trong 09 người này không đồng ý chia đất theo Biên bản đã thỏa thuận năm 2017.
Vậy, Luật sư cho tôi hỏi hiện nay 07 người còn lại có quyền yêu cầu 02 người kia thực hiện chia đất theo Biên bản đã thỏa thuận năm 2017 hay không?
Cảm ơn Luật sư!
Trả lời:
Chào bạn, dựa theo thông tin bạn cung cấp, chúng tôi tư vấn về câu hỏi của bạn như sau:
Căn cứ điểm b khoản 10 Nghị quyết số 02/HĐTP ngày 19/10/1990 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn áp dụng một số quy định của Pháp lệnh Thừa kế quy định: “Đối với những việc thừa kế đã mở trước ngày 10-9-1990, thì thời hiệu khởi kiện được tính từ ngày 10-9-1990…”.
Căn cứ khoản 4 Điều 4 Nghị quyết 02/2016/NQ-HĐTP hướng dẫn thi hành quy định của Nghị quyết 103/2015/QH13 về thi hành Bộ luật tố tụng dân sự và Nghị quyết 104/2015/QH13 về thi hành Luật tố tụng hành chính do Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao ban hành quy định: “Điều 4. Áp dụng pháp luật về thời hiệu khởi kiện, thời hiệu yêu cầu để giải quyết vụ việc dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động, vụ án hành chính: Khi thụ lý, giải quyết vụ việc dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động, vụ án hành chính thì cần lưu ý như sau: …4. Từ ngày 01-01-2017, Tòa án áp dụng quy định của Bộ luật tố tụng dân sự số 92/2015/QH13, Bộ luật dân sự số 91/2015/QH13 và luật khác có liên quan về thời hiệu khởi kiện, thời hiệu yêu cầu để thụ lý, giải quyết vụ việc dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động”.
Căn cứ khoản 1 Điều 623 Bộ Luật dân sự 2015 quy định về thời hiệu thừa kế: “1. Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với bất động sản, 10 năm đối với động sản, kể từ thời điểm mở thừa kế. Hết thời hạn này thì di sản thuộc về người thừa kế đang quản lý di sản đó”.
Theo như thông tin bạn cung cấp thì ông bà bạn đã mất trước năm 1988 nên thời hiệu khởi kiện yêu cầu chia di sản thừa kế của ông bà bạn được tính từ ngày 10-9-1990. Căn cứ khoản 1 Điều 623 Bộ Luật dân sự 2015 thì thời hiệu yêu cầu chia di sản thừa kế của ông bà bạn đến nay đã hết. Tuy nhiên, theo thông tin bạn cung cấp thì 09 người con của ông bà bạn đã thống nhất lập Biên bản thỏa thuận phân chia di sản này từ năm 2017 và trên thực tế 09 người con đã xây dựng tường ngăn cách từng thửa đất đã được chia này.
Căn cứ điểm a khoản 2.4 mục 2 phần I Nghị quyết 02/2004/NQ-HĐTP:
“2.4. Không áp dụng thời hiệu khởi kiện về quyền thừa kế
a) Trường hợp trong thời hạn mười năm, kể từ thời điểm mở thừa kế mà các đồng thừa kế không có tranh chấp về quyền thừa kế và có văn bản cùng xác nhận là đồng thừa kế hoặc sau khi kết thúc thời hạn mười năm mà các đồng thừa kế không có tranh chấp về hàng thừa kế và đều thừa nhận di sản do người chết để lại chưa chia thì di sản đó chuyển thành tài sản chung của các thừa kế. Khi có tranh chấp và yêu cầu Toà án giải quyết thì không áp dụng thời hiệu khởi kiện về quyền thừa kế, mà áp dụng các quy định của pháp luật về chia tài sản chung để giải quyết và cần phân biệt như sau:
a.1) Trường hợp có di chúc mà các đồng thừa kế không có tranh chấp và thoả thuận việc chia tài sản sẽ được thực hiện theo di chúc khi có nhu cầu chia tài sản, thì việc chia tài sản chung đó được thực hiện theo di chúc.
a.2) Trường hợp không có di chúc mà các đồng thừa kế thỏa thuận về phần mỗi người được hưởng khi có nhu cầu chia tài sản, thì việc chia tài sản chung đó được thực hiện theo thoả thuận của họ.
a.3) Trường hợp không có di chúc và các đồng thừa kế không có thoả thuận về phần mỗi người được hưởng khi có nhu cầu chia tài sản, thì việc chia tài sản chung đó được thực hiện theo quy định của pháp luật về chia tài sản chung”.
Căn cứ Điều 155 Bộ luật Dân sự 2015 quy định không áp dụng thời hiệu khởi kiện
“Thời hiệu khởi kiện không áp dụng trong trường hợp sau đây:
- Yêu cầu bảo vệ quyền nhân thân không gắn với tài sản.
- Yêu cầu bảo vệ quyền sở hữu, trừ trường hợp Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định khác.
- Tranh chấp về quyền sử dụng đất theo quy định của Luật đất đai.
- Trường hợp khác do luật quy định”.
Do đó, căn cứ tiết a.2 điểm a khoản 2.4 mục 2 phần I Nghị quyết 02/2004/NQ-HĐTP thì 07 người con được quyền yêu cầu 02 người còn lại thực hiện chia quyền sử dụng đất theo đúng Biên bản thỏa thuận năm 2017. Trường hợp 02 người còn lại không phối hợp chia theo Biên bản thỏa thuận năm 2017 thì một trong 07 người hoặc 07 người thực hiện quyền khởi kiện yêu cầu Tòa án nhân dân có thẩm quyền xem xét, giải quyết việc phân chia này.
Lưu ý: Trường hợp có xuất hiện thêm người thừa kế thuộc hàng thừa kế thứ nhất của ông bà bạn (ngoài 09 người bạn nêu trên) thì Biên bản thỏa thuận năm 2017 sẽ không có giá trị vì chưa đủ thành phần tham gia họp thống nhất chia di sản thừa kế. Do đó, đối với trường hợp này, các hàng thừa kế theo quy định pháp luật của ông bà bạn cần thống nhất lại và lập lại Biên bản thỏa thuận phân chia di sản của ông bà bạn theo đúng quy định pháp luật.
Trên đây là giải đáp của Luật sư liên quan đến câu hỏi của bạn. Nếu có thắc mắc gì, bạn có thể liên hệ với chúng tôi để được giải đáp.
Trân trọng!
