1. Về giao dịch mua bán vàng qua tài khoản từ sau năm 2010
Ngày 30/12/2009, Văn phòng Chính phủ đã có Thông báo số 369/TB-VPCP về Kết luận của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng tại cuộc họp Thường trực Chính phủ về quản lý Nhà nước đối với hoạt động kinh doanh vàng, theo đó, Thủ tướng chỉ đạo: Không tổ chức và thực hiện việc kinh doanh vàng trên tài khoản ở trong nước dưới mọi hình thức. Chậm nhất là 90 ngày kể từ ngày có Thông báo kết luận này, mọi hoạt động liên quan đến kinh doanh sàn giao dịch vàng và kinh doanh vàng trên tài khoản ở trong nước phải chấm dứt hoạt động. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, các Bộ: Tài chính, Công thương, Kế hoạch và Đầu tư, Công an, Tư pháp, Thông tin và Truyền thông và Uỷ ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thực hiện tốt việc tuyên truyền, hướng dẫn, kiểm tra, giám sát để mọi tổ chức, cá nhân hiểu và tuân thủ theo đúng quy định này. Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam bãi bỏ ngay quy định về việc kinh doanh vàng trên tài khoản ở nước ngoài theo Quyết định số 03/2006/QĐ-NHNN ngày 18 tháng 01 năm 2006 của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước việt Nam. Như vậy, theo thông báo trên của Chính phủ thì mọi hoạt động kinh doanh sàn vàng và giao dịch vàng trên tài khoản sẽ phải chấm dứt, chậm nhất trong vòng 90 ngày kể từ 30/12/2009.
Ngày 03/4/2012, Chính phủ ban hành Nghị định số 24/2012/NĐ-CP về hoạt động quản lý kinh doanh vàng, theo đó, Nghị định này điều chỉnh về hoạt động kinh doanh vàng, bao gồm: Hoạt động sản xuất, gia công vàng trang sức, mỹ nghệ; hoạt động kinh doanh mua, bán vàng trang sức, mỹ nghệ; hoạt động kinh doanh mua, bán vàng miếng; hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu vàng và các hoạt động kinh doanh vàng khác, bao gồm cả hoạt động kinh doanh vàng trên tài khoản và hoạt động phái sinh về vàng. Căn cứ theo quy định tại khoản 4 Điều 3 Nghị định số 24/2012/NĐ-CP thì hoạt động kinh doanh vàng trên tài khoản là hoạt động kinh doanh vàng qua tài khoản, dưới hình thức giao dịch ký quỹ và giá trị ròng được định giá lại liên tục theo biến động của giá vàng. Như vậy, Nghị định số 24/2012/NĐ-CP đã có quy định mở rộng hoạt động kinh doanh vàng, cụ thể là cho phép kinh doanh vàng trên tài khoản.
Tuy nhiên, theo quy định tại khoản 9 Điều 4 Nghị định số 24/2012/NĐ-CP ngày 03/4/2012 của Chính phủ về quản lý hoạt động kinh doanh vàng thì: Các hoạt động kinh doanh vàng khác, trừ hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu vàng, hoạt động mua, bán vàng nguyên liệu trong nước của doanh nghiệp sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ và doanh nghiệp kinh doanh mua, bán vàng trang sức, mỹ nghệ và các hoạt động quy định tại Khoản 6, 7, 8 Điều này, là hoạt động kinh doanh thuộc danh mục hàng hóa, dịch vụ hạn chế kinh doanh. Tổ chức, cá nhân chỉ được thực hiện các hoạt động kinh doanh vàng khác sau khi được Thủ tướng Chính phủ cho phép và được Ngân hàng Nhà nước cấp Giấy phép.
Như vậy, việc kinh doanh vàng trên tài khoản phải được Thủ tướng Chính phủ cho phép và Ngân hàng Nhà nước cấp giấy phép. Trên thực tế, cho đến nay, Nhà nước vẫn chưa cấp phép cho các sàn giao dịch vàng được hoạt động.
2. Mua bán vàng thực chất trực tuyến Egold
Ngày 15/12, Tập đoàn Vàng bạc Đá quý DOJI đã chính thức cho ra mắt hình thức mua bán vàng vật chất eGold. Hình thức này cho phép khách hàng thực hiện giao dịch mua – bán vàng trực tuyến. Nghĩa là, các nhà đầu tư có thể giao dịch, mua bán vàng ở bất cứ đâu, chỉ bằng máy tính, máy tính bảng hoặc điện thoại thông minh.
Người dùng có thể nhanh chóng thực hiện lệnh mua, bán các loại vàng miếng, vàng ép vỉ của DOJI như: Vàng ép vỉ Âu vàng Phúc Long, Vàng ép vỉ Hưng Thịnh Vương, Vàng ép vỉ Lộc Phát Tài với trọng lượng từ 1 chỉ đến 10 chỉ của Tập đoàn Vàng bạc Đá quý DOJI; hay vàng miếng SJC.
Điều kiện để có thể mua bán vàng trực tuyến trên eGold là chỉ cần có đủ tiền trong tài khoản của Ngân hàng TMCP Tiên Phong (TPBank) và tài khoản có đăng ký Internet Banking và Mobile Banking.
Đây là lần đầu tiên, một doanh nghiệp kinh doanh vàng truyền thống tại Việt Nam đưa ra thị trường hình thức giao dịch vàng online và với cơ chế giao dịch trên môi trường mạng và tốc độ giao dịch nhanh chóng. EGold có những sự khác biệt với cơ chế của sàn giao dịch vàng, cụ thể như sau:
Thứ nhất, eGold chỉ mở cơ chế giao dịch giữa khách hàng với DOJI, thông qua tổ chức tài chính trung gian là TPBank; trong khi mô hình sàn giao dịch vàng là giao dịch giữa các nhà đầu tư với nhau, qua khớp lệnh. Các yêu cầu mua – bán vàng chỉ được xác định thông qua giá thực tại thời điểm giao dịch mà không có các trạng thái kỳ hạn như sàn vàng.
Thứ hai, dịch vụ mua bán vàng của DOJI là giao dịch vàng vật chất, khách hàng phải có đủ tiền trong tài khoản, thực hiện mua vàng và nhận vàng cụ thể (hoặc gửi tại DOJI qua dịch vụ giữ hộ vàng); ngược lại chỉ bán khi có sẵn vàng đã gửi.
Thứ ba, không cho phép mua bán vàng sử dụng hình thức kỳ hạn hay dùng đòn bẩy tài chính. Điều này cũng khác với mô hình sàn giao dịch vàng, cho mua – bán “ảo” qua trạng thái hàng khống, qua đó sử dụng đòn bẩy tài chính mà đơn vị tổ chức cung cấp.
Như vậy, với hình thức mua – bán vàng online eGold, khách hàng có thể chủ động được thời gian giao dịch, mua bán vàng khi đang ở bất cứ đâu, giúp khách hàng tiết kiệm được cả thời gian và tiền bạc. Nhờ đó, có thể chấm dứt cảnh phải xếp hàng mua bán vào những thời điểm giá vàng có biến động hoặc vào các dịp cao điểm đồng thời khách hàng có thể bắt kịp mọi biến động giá vàng, mua bán nhanh nhất, gia tăng cơ hội đầu tư, sinh lời.
Từ những phân tích trên, có thể nhận thấy hiện nay Nhà nước vẫn chưa cấp phép cho các sàn giao dịch vàng được hoạt động. Hình thức mua bán vàng vật chất eGold là hình thức mua – bán vàng trực tuyến trên tài khoản đang có trên thị trường, đã và đang thu hút được rất nhiều nhà đầu tư tham gia. Tuy nhiên, mặc dù pháp luật hiện hành cho phép hình thức kinh doanh vàng qua tài khoản được hoạt động nhưng lại chưa có cơ chế điều chỉnh cụ thể, rõ ràng. Điều này sẽ dẫn đến nhiều rủi ro cho nhà đầu tư, đặc biệt là trong việc đảm bảo an toàn và bảo mật thông tin. Do đó, để tránh những rủi ro đáng tiếc có thể xảy ra, nhà đầu tư cần cẩn trọng, tìm hiểu kỹ thị trường trước khi thực hiện giao dịch mua bán vàng vật chất online.
