Tình huống:
Thưa Luật sư, thời gian qua, xã hội đang xôn xao việc chủ tịch Hội đồng quản trị một tập đoàn lớn bị khởi tố, bắt tạm giam khi đã có những hành vi “Thao túng thị trường chứng khoán”, “Che giấu thông tin trong hoạt động chứng khoán”. Trước đó, hành vi này của vị chủ tịch cũng đã bị xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán.
Mong Luật sư cho biết, cùng một hành vi vi phạm có bị xử phạt bởi hai chế tài hành chính và hình sự hay không?
Cảm ơn Luật sư.
Trả lời:
Đối với câu hỏi của bạn, chúng tôi có phản hồi như sau:
1. Một hành vi vi phạm chỉ bị xử phạt một lần
Thứ nhất, căn cứ theo quy định tại điểm d, khoản 1 Điều 3 Luật Xử phạt vi phạm hành chính 2012 (sửa đổi bởi Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2020) thì:
– Chỉ xử phạt vi phạm hành chính khi có hành vi vi phạm hành chính do pháp luật quy định;
– Một hành vi vi phạm hành chính chỉ bị xử phạt một lần;
– Nhiều người cùng thực hiện một hành vi vi phạm hành chính thì mỗi người vi phạm đều bị xử phạt về hành vi vi phạm hành chính đó;
– Một người thực hiện nhiều hành vi vi phạm hành chính hoặc vi phạm hành chính nhiều lần thì bị xử phạt về từng hành vi vi phạm, trừ trường hợp hành vi vi phạm hành chính nhiều lần được Chính phủ quy định là tình tiết tăng nặng.
Theo đó, một hành vi vi phạm hành chính chỉ bị xử phạt 01 lần.
Thứ hai, căn cứ theo quy định tại Điều 14 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 thì không ai bị kết án hai lần vì một tội phạm (Không được khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử đối với người mà hành vi của họ đã có bản án của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật, trừ trường hợp họ thực hiện hành vi nguy hiểm khác cho xã hội mà Bộ luật hình sự quy định là tội phạm).
Như vậy, trong lĩnh vực xử lý vi phạm hành chính và lĩnh vực hình sự đều thừa nhận nguyên tắc một hành vi chỉ có thể bị cơ quan có thẩm quyền xử lý một lần.
2. Một hành vi đã bị xử phạt vi phạm hành chính có thể bị xử lý hình sự
Căn cứ theo quy định tại Điều 62 Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012 thì:
Thứ nhất, khi xem xét vụ vi phạm để quyết định xử phạt vi phạm hành chính, nếu xét thấy hành vi vi phạm có dấu hiệu tội phạm thì người có thẩm quyền xử phạt phải chuyển ngay hồ sơ vụ vi phạm cho cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng hình sự.
Thứ hai, trong quá trình thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính, nếu hành vi vi phạm được phát hiện có dấu hiệu tội phạm mà chưa hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự thì người đã ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính phải ra quyết định tạm đình chỉ thi hành quyết định đó và trong thời hạn 03 ngày, kể từ ngày tạm đình chỉ phải chuyển hồ sơ vụ vi phạm cho cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng hình sự; trường hợp đã thi hành xong quyết định xử phạt thì người đã ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính phải chuyển hồ sơ vụ vi phạm cho cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng hình sự.
Thứ ba, cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng hình sự có trách nhiệm xem xét, kết luận vụ việc và trả lời kết quả giải quyết bằng văn bản cho người có thẩm quyền đã chuyển hồ sơ trong thời hạn theo quy định của pháp luật tố tụng hình sự; trường hợp không khởi tố vụ án hình sự thì trong thời hạn 03 ngày, kể từ ngày có quyết định không khởi tố vụ án hình sự, cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng phải trả hồ sơ vụ việc cho người có thẩm quyền xử phạt đã chuyển hồ sơ đến.
Trường hợp cơ quan tố tụng có quyết định khởi tố vụ án thì người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính phải huỷ bỏ quyết định xử phạt vi phạm hành chính và chuyển toàn bộ tang vật, phương tiện vi phạm hành chính và tài liệu về việc thi hành quyết định xử phạt cho cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng hình sự.
Như vậy, theo quy định trên thì trong quá trình thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính, nếu hành vi hành chính được phát hiện có dấu hiệu tội phạm và được cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng khởi tố vụ án thì người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính phải huỷ bỏ quyết định xử phạt vi phạm hành chính và chuyển toàn bộ tang vật, phương tiện vi phạm hành chính và tài liệu về việc thi hành quyết định xử phạt cho cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng hình sự.
Từ các căn cứ trên, có thể thấy đối với một hành vi vi phạm pháp luật thì chỉ bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị xử phạt vi phạm hình sự.
Trên đây là phản hồi của Công ty Luật đối với câu hỏi của bạn. Chúng tôi sẵn lòng làm rõ các nội dung trên nếu như bạn có yêu cầu.
Trân trọng./.
