Tình huống:
Chào Luật sư, đầu tháng 7/2021, gia đình tôi đã bán ngôi nhà tại thành phố Hà Nội và chuyển đến nơi ở mới cũng tại thành phố Hà Nội. Trước khi bán ngôi nhà thì gia đình tôi đã đăng ký thường trú và có sổ hộ khẩu tại địa chỉ ngôi nhà này. Vậy, Luật sư cho tôi hỏi việc gia đình tôi bán nhà đất này rồi thì gia đình tôi có bị xóa đăng ký thường trú đã đăng ký ở nhà đất này hay không? Tính pháp lý của sổ hộ khẩu của gia đình tôi khi đã bán nhà này cho người khác là như thế nào?
Cảm ơn Luật sư!
Trả lời:
Liên quan đến câu hỏi của bạn, chúng tôi có tư vấn như sau:
1. Về việc xóa đăng ký thường trú:
Căn cứ điểm h khoản 1 Điều 24 Luật cư trú 2020 quy định về các trường hợp bị xóa đăng ký thường trú, trong đó có trường hợp: “h) Người đã đăng ký thường trú tại chỗ ở do thuê, mượn, ở nhờ nhưng đã chấm dứt việc thuê, mượn, ở nhờ và không được người cho thuê, cho mượn, cho ở nhờ đồng ý cho giữ đăng ký thường trú tại chỗ ở đó; người đã đăng ký thường trú tại chỗ ở thuộc quyền sở hữu của mình nhưng đã chuyển quyền sở hữu chỗ ở cho người khác và không được chủ sở hữu mới đồng ý cho giữ đăng ký thường trú tại chỗ ở đó”.
Do bạn cung cấp thông tin chưa đầy đủ về việc chủ nhà mới có đồng ý cho gia đình bạn giữ lại hộ khẩu tại nhà đã bán hay không. Vì vậy, với trường hợp gia đình bạn đã đăng ký thường trú tại nhà đất này mà hiện nay gia đình bạn đã bán căn nhà này cho người khác thì có bị xóa đăng ký thường trú hay không còn tùy thuộc vào việc chủ nhà mới có đồng ý cho gia đình bạn giữ lại hộ khẩu tại nhà đã bán hay không? Trường hợp, chủ nhà mới không đồng ý thì gia đình bạn sẽ bị xóa đăng ký thường trú tại nhà đã bán.
2. Tính pháp lý của sổ hộ khẩu này
Theo khoản 1 Điều 24 Luật cư trú 2006, sửa đổi năm 2013 quy định về sổ hộ khẩu thì sổ hộ khẩu được cấp cho hộ gia đình hoặc cá nhân đã đăng ký thường trú và có giá trị xác định nơi thường trú của công dân, còn theo Luật cư trú năm 2020 đã bãi bỏ các quy định về sổ hộ khẩu.
Tuy nhiên, căn cứ khoản 3 Điều 38 Luật cư trú 2020 quy định thì:
“3. Kể từ ngày Luật này có hiệu lực thi hành, Sổ hộ khẩu, Sổ tạm trú đã được cấp vẫn được sử dụng và có giá trị như giấy tờ, tài liệu xác nhận về cư trú theo quy định của Luật này cho đến hết ngày 31 tháng 12 năm 2022.
Trường hợp thông tin trong Sổ hộ khẩu, Sổ tạm trú khác với thông tin trong Cơ sở dữ liệu về cư trú thì sử dụng thông tin trong Cơ sở dữ liệu về cư trú.
Khi công dân thực hiện các thủ tục đăng ký cư trú dẫn đến thay đổi thông tin trong Sổ hộ khẩu, Sổ tạm trú thì cơ quan đăng ký cư trú có trách nhiệm thu hồi Sổ hộ khẩu, Sổ tạm trú đã cấp, thực hiện điều chỉnh, cập nhật thông tin trong Cơ sở dữ liệu về cư trú theo quy định của Luật này và không cấp mới, cấp lại Sổ hộ khẩu, Sổ tạm trú.
Như vậy, theo quy định mới của Luật cư trú 2020 thì việc gia đình bạn bán nhà sẽ dẫn đến tính pháp lý của sổ hộ khẩu của gia đình bạn như sau:
Trường hợp 1: Chủ nhà mới đồng ý cho gia đình bạn giữ lại hộ khẩu tại nhà đã bán thì sổ hộ khẩu này của gia đình bạn vẫn được sử dụng và có giá trị đến hết ngày 31/12/2022.
Trường hợp 2: Chủ nhà mới không đồng ý cho gia đình bạn giữ lại hộ khẩu tại nhà đã bán sẽ dẫn đến việc bị xóa đăng ký thường trú tại nhà đã bán thì hậu quả tiếp theo sẽ dẫn đến thay đổi thông tin đăng ký cư trú. Do đó, đối với trường hợp này gia đình bạn sẽ bị cơ quan đăng ký cư trú thu hồi sổ hộ khẩu đã cấp, mọi thông tin thay đổi trong sổ hộ khẩu đã cấp sẽ được điều chỉnh, cập nhật trong Cơ sở dữ liệu về cư trú và sổ hộ khẩu này của gia đình bạn sẽ không được sử dụng và không có giá trị. Như vậy, sau khi gia đình bạn xóa đăng ký thường trú, bị thu hồi sổ hộ khẩu thì gia định bạn phải đăng ký thường trú hoặc đăng ký tạm trú tại nơi mới và để chứng minh thông tin cư trú của mình, bạn có thể liên hệ với cơ quan quản lý cư trú để được xác nhận thông tin bằng văn bản theo trình tự, thủ tục quy định tại Điều 17 Thông tư 55/2021/TT-BCA hướng dẫn Luật Cư trú do Bộ Công an ban hành ngày 15/05/2021.
Việc bị xóa đăng ký thường trú ít nhiều sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến nhiều vấn đề trong cuộc sống của gia đình bạn nếu như khi gia đình bạn bị xóa đăng ký thường trú mà chưa thực hiện đăng ký thường trú hoặc đăng ký tạm trú tại nơi ở mới thì sẽ gặp một số bất cập, đặc biệt là khó khăn khi thực hiện các thủ tục hành chính như thủ tục khai sinh cho con, đăng ký kết hôn, đăng ký khai tử, làm thủ tục cấp căn cước công dân…
Do đó, để tránh gặp vướng mắc, khó khăn khi thực hiện một số thủ tục hành chính thì sau khi bị xóa đăng ký thường trú, gia đình bạn cần thực hiện đăng ký thường trú hoặc đăng ký tạm trú tại nơi ở mới theo quy định của pháp luật.
