Tình huống:
Chúng tôi là Chủ đầu tư thực hiện Dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng Cụm công nghiệp. Hiên nay, Công ty chúng tôi đã ứng trước tiền giải phóng mặt bằng đối với diện tích Cụm công nghiệp, sau đó được đối trừ vào tiền thuê đất hàng năm. Tuy nhiên, còn một số diện tích nhỏ lẻ, xen kẹt nằm gần Cụm công nghiệp không thuộc đối tượng thu hồi đất thực hiện dự án Cụm công nghiệp nhưng không thể canh tác được nên các hộ dân quản lý, sử dụng diện tích nhỏ lẻ, xen kẹt này đã tự nguyện trả lại đất cho Nhà nước và diện tích này chưa được Nhà nước giao cho tổ chức, cá nhân nào.
Trên phương án giải phóng mặt bằng đối với diện tích nhỏ lẻ, xen kẹt này (diện tích nằm ngoài diện tích 100ha của Cụm công nghiệp) Công ty chúng tôi có ứng trước tiền để chi trả cho các hộ có diện tích nhỏ lẻ, xen kẹt này. Do vậy, Công ty chúng tôi kính đề nghị Công ty Luật tư vấn một số nội dung liên quan đến việc thu hồi, bồi thường diện tích nhỏ lẻ, xen kẹt trên như sau:
– Phần chi phí chi trả cho diện tích nhỏ lẻ, xen kẹt nằm ngoài Cụm công nghiệp có được quyết toán và đối trừ vào tiền thuê đất Cụm công nghiệp không?
– Diện tích nhỏ lẻ chúng tôi ứng tiền chi trả, sau này chúng tôi có được quản lý sử dụng không?
Cảm ơn Công ty Luật.
Trả lời:
Liên quan đến câu hỏi của Quý Công ty, Công ty Luật TNHH Đông Hà Nội có quan điểm tư vấn như sau:
1. Phần chi phí chi trả cho diện tích nhỏ lẻ, xen kẹt nằm ngoài Cụm công nghiệp nhưng nằm trong phương án bồi thường hỗ trợ, tái định cư thì được quyết toán và đối trừ vào tiền thuê đất của Cụm công nghiệp, bởi:
Căn cứ khoản 3 Điều 8 Thông tư 09/2021/TT-BTNMT sửa đổi Thông tư quy định hướng dẫn Luật Đất đai do Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành quy định về bồi thường, hỗ trợ đối với phần diện tích đất còn lại sau thu hồi không đủ điều kiện để tiếp tục sử dụng:
“1. Tổ chức, hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp không phải là đất ở khi Nhà nước thu hồi đất mà phần diện tích đất còn lại của thửa đất sau thu hồi không đủ điều kiện để tiếp tục sử dụng theo quy định của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, nếu người sử dụng đất có đơn đề nghị thu hồi đất thì Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định thu hồi đất và thực hiện việc bồi thường, hỗ trợ theo quy định của pháp luật.
2. Kinh phí bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất đối với trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này phải được thể hiện trong phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và được tính vào kinh phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của dự án đầu tư.”
Trong khi đó, đối với diện tích nhỏ lẻ, xen kẹt nằm ngoài Cụm công nghiệp do hộ dân tự nguyện có đơn đề nghị Nhà nước thu hồi đất vì không đủ điều kiện để tiếp tục sử dụng có trong quyết định phê duyệt duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng dự án Đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng Cụm công nghiệp của UBND cấp huyện.
Căn cứ khoản 4 Điều 30 Nghị định 47/2014/NĐ-CP quy định về việc ứng vốn để bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được thực hiện theo quy định sau đây:
“a) Quỹ phát triển đất thực hiện ứng vốn cho Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải phóng mặt bằng tạo quỹ đất sạch để giao đất, cho thuê đất thực hiện theo Quy chế mẫu về quản lý, sử dụng Quỹ phát triển đất;
b) Người được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất theo quy định của pháp luật về đất đai nếu tự nguyện ứng trước kinh phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo phương án đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền xét duyệt thì được ngân sách nhà nước hoàn trả bằng hình thức trừ vào tiền sử dụng đất, tiền thuê đất phải nộp. Mức được trừ không vượt quá tiền sử dụng đất, tiền thuê đất phải nộp; số tiền còn lại (nếu có) được tính vào vốn đầu tư của dự án.
Trường hợp người được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất, giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất theo quy định của pháp luật về đất đai mà được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất nếu tự nguyện ứng trước kinh phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo phương án đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền xét duyệt thì kinh phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được tính vào vốn đầu tư của dự án”.
Như vậy, theo quy định trên thì người được Nhà nước giao đất, cho thuê đất mà tự nguyện ứng trước kinh phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo phương án đã được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phê duyệt thì sẽ được hoàn trả bằng hình thức trừ vào tiền sử dụng đất, tiền thuê đất phải nộp hoặc tính vào vốn đầu tư của dự án. Do đó, đối với phần chi phí chi trả cho diện tích nhỏ lẻ, xen kẹt nằm ngoài Cụm công nghiệp nhưng nằm trong phương án bồi thường hỗ trợ, tái định cư của UBND huyện thì được quyết toán và đối trừ vào tiền thuê đất của Cụm công nghiệp.
2. Diện tích nhỏ lẻ, xen kẹt bị thu hồi này sẽ do Ủy ban nhân dân cấp xã quản lý, bởi:
Căn cứ điểm đ khoản 1 Điều 65 Nghị định 43/2014/NĐ-CP quy định về trình tự, thủ tục thu hồi đất do chấm dứt việc sử dụng đất theo pháp luật, tự nguyện trả lại đất được quy định như sau, trong đó có thủ tục: “đ) Cơ quan tài nguyên và môi trường có trách nhiệm thẩm tra, xác minh thực địa trong trường hợp xét thấy cần thiết; trình Ủy ban nhân dân cùng cấp quyết định thu hồi đất; tổ chức thu hồi đất trên thực địa và bàn giao cho Tổ chức phát triển quỹ đất hoặc Ủy ban nhân dân cấp xã quản lý; chỉ đạo cập nhật, chỉnh lý cơ sở dữ liệu đất đai, hồ sơ địa chính, thu hồi Giấy chứng nhận hoặc thông báo hủy Giấy chứng nhận đối với trường hợp không thu hồi được Giấy chứng nhận”.
Căn cứ điểm b khoản 2 Điều 68 Luật đất đai 2013 quy định: “b) Đất đã thu hồi theo quy định tại khoản 1 Điều 64 và các điểm a, b, c và d khoản 1 Điều 65 của Luật này thì giao cho tổ chức dịch vụ công về đất đai để quản lý, đấu giá quyền sử dụng đất.
Trường hợp đất đã thu hồi theo quy định tại khoản 1 Điều 64 và các điểm a, b, c và d khoản 1 Điều 65 của Luật này là đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân ở nông thôn thì giao cho Ủy ban nhân dân cấp xã quản lý. Quỹ đất này được giao, cho thuê đối với hộ gia đình, cá nhân không có đất hoặc thiếu đất sản xuất theo quy định của pháp luật”.
Theo các quy định trên thì diện tích nhỏ lẻ, xen kẹt bị thu hồi này sẽ do Ủy ban nhân dân cấp xã quản lý theo quy hoạch.
Trên đây là giải đáp của Luật sư liên quan đến câu hỏi của Quý Công ty. Nếu có thắc mắc gì, Quý Công ty có thể liên hệ với chúng tôi để được giải đáp.
